Met de verkiezing van het Beste Raadslid van Nederland vragen we aandacht voor het belang van lokale politiek. We geven gemeenteraadsleden een landelijk podium om hun vak en hun verdiensten van de afgelopen jaren aan een breder publiek te laten zien. Nu steeds meer taken op de schouders van gemeenten rusten, zijn goede raadsleden immers belangrijker dan ooit.

Een verkiezing tussen gemeenteraadsleden is natuurlijk lastig. Iedere gemeente kent zijn eigen specifieke cultuur, problemen en mensen. Toch zijn er ook universele zaken die voor ieder raadslid van belang zijn. Kennis van zaken, effectiviteit, zichtbaarheid, integriteit en campagne- en communicatievaardigheden zijn allemaal competenties die een goed raadslid hoort te bezitten. Daar heeft de jury haar oordeel op gebaseerd.

Vanaf donderdag 15 februari tot en met 7 maart konden raadsleden worden genomineerd via besteraadslid.nl. Iedere Nederlander in het bezit van een (mobiel) telefoonnummer kon tijdens deze periode op zijn of haar favoriete raadslid stemmen. De vijftig gemeenteraadsleden met de meeste stemmen maakten kans om door te gaan naar de tweede stemronde. Sinds de start van de verkiezing werden er 338 raadsleden genomineerd, die bij elkaar 33.590 stemmen wisten te vergaren. Dat er daarmee ruim 14 duizend stemmen méér zijn uitgebracht dan vier jaar geleden, maakt de jury trots. We zien het als een bewijs dat het raadslidmaatschap wordt gewaardeerd, en misschien wel meer bewondering oogst.

Op woensdag 7 maart stond de jury voor de zware taak om uit 50 uitstekende lokale volksvertegenwoordigers een keuze te maken voor de volgende ronde van de verkiezing van het Beste Raadslid van Nederland.

Het juryoordeel
Raadslid worden doe je niet zomaar. Toch blijven lokale politici die zich vier jaar lang inzetten voor de plaatselijke publieke zaak vaak onzichtbaar en krijgen niet de lof die ze verdienen. Met de verkiezing van het Beste Raadslid van Nederland willen we graag juist al die hardwerkende raadsleden in het zonnetje zetten.

Dat deze bijval voor het ambt volksvertegenwoordiger niet onterecht is, wordt bekrachtigd door de kwaliteit van de vele genomineerden zelf; als we de keuze hadden gehad, hadden we bij wijze van spreke twee keer zoveel raadsleden door laten gaan naar de tweede ronde. Het zijn allen uitblinkers. De een valt op door het massale aantal geworven stemmen, de ander vanwege onverzettelijkheid in het raadswerk.

Van alle ingezonden kandidaten selecteerde de jury alleen uit de 50 genomineerden die in de eerste publieksronde de meeste stemmen vergaarden. De beoordeling van de jury richtte zich op de volgende vaardigheden:

• Effectiviteit
• Communicatief
• Integriteit

Het aantal behaalde stemmen – een aanwijzing voor de populariteit van de kandidaten – hebben we ten dele mee laten wegen in ons oordeel. We zijn immers niet op zoek naar de beste campaigner, maar naar het beste raadslid.

Er zijn in de eerste ronde meerdere kandidaten uit dezelfde gemeente en van dezelfde partij genomineerd. We hebben ervoor gekozen om van iedere gemeente maar één kandidaat naar de volgende ronde te laten gaan. Bij alle kwalitatieve goede kandidaten uit het hele land deed dat overigens geen afbreuk aan de kwaliteit van de eindselectie. Ook hebben we gekeken naar diversiteit in politieke kleur, waarbij de kwaliteit van een raadslid altijd leidend is, zoals in de uiteindelijke lijst zichtbaar is.

De eigenschappen van een goed raadslid
Wij menen dat de 12 kandidaten die doorgaan naar de tweede ronde staan voor wat goed raadswerk vermag: een sterk ontwikkelde visie hebben op de gemeentelijke samenleving, deze in woord en daad, in én om de raadszaal aan de man brengen en middels het raadswerk (debat, moties en amendementen) een onmiskenbare invloed hebben op het gemeentelijk beleid.

Van raadsleden mag worden verwacht dat ze hun mogelijkheden in het gemeentelijk bestel kennen, hun raadsinstrumenten strategisch inzetten, support voor hun standpunt organiseren, hun eigen argumenten op een rijtje hebben en ook de argumenten en standpunten van anderen analyseren en het in hun voordeel gebruiken. Want als raadslid moet je niet alleen de kunst van het overtuigen maar ook die van het verleiden verstaan.

Daarnaast heb je als raadslid ook een voorbeeldfunctie, derhalve hebben we ook in onze beoordeling ook meegewogen of de raadsleden eer doen aan het ambt volksvertegenwoordiger en de integriteit van het openbaar bestuur.

Wat de jury opvallend vond was de groei van het aantal genomineerde raadsleden van lokale partijen. Niet alleen in aantal, maar ook in de support die ze ten opzichte van raadscollega's met een landelijke vereniging en bijvoorbeeld in grotere gemeenten wisten te generen.

Momenteel wordt ruim dertig procent van alle zetels bemand door raadsleden van lokale partijen en bij de komende gemeenteraadsverkiezingen zal dat percentage naar alle waarschijnlijkheid nog hoger worden. Het is onmiskenbaar dat gemeenten worden meebestuurd door lokale partijen en dit heeft zich duidelijk vertaald in het kwalitatief hoogstaande aanbod genomineerden in deze verkiezing van het Beste Raadslid van Nederland.

Er valt, zoals over elke lijst, over deze lijst uitvoerig te discussiëren. Maar de divers samengestelde jury, met vertegenwoordigers van het Periklesinstituut, omroep WNL, de Volkskrant en campagnebureau BKB heeft uiteindelijk unaniem voor deze selectie gekozen. Wij zijn ervan overtuigd dat deze lijst het beste in raadsleden vertegenwoordigt. Met trots en bewondering presenteren wij hen u voor de volgende ronde. Van 9 tot en met 18 maart kan er worden gestemd in de tweede ronde. De vier raadsleden met de meeste stemmen in de tweede ronde gaan door naar de finale. Deze wordt uitgezonden op 20 maart door omroep WNL en vindt plaats in Paradiso in Amsterdam.

De jury van het Beste Raadslid van Nederland 2018 bestaat uit:

Erik van Bruggen (campagnebureau BKB)
Isabelle Rade (campagnebureau BKB)
John Bijl (Periklesinstituut)
Corine de Vries (de Volkskrant)
Pieter Klok (de Volkskrant)
Marieke Smits (Omroep WNL)
Wouter Laumans (Omroep WNL)

De twaalf gekozen kandidaten (in alfabetische volgorde):

Ayfer Koç (Enschede, CDA)
Een glimlach brengt je in de lokale politiek soms verder dan een goed betoog, weet Ayfer Koç. Dit raadslid zal bij menig raadsvergadering niet het hoogste woord voeren, maar ondertussen heeft ze wel al de handen op elkaar voor haar standpunten. Vooral omdat ze goed luistert, vragen stelt over tegenwerpingen bij haar raadscollega’s en op zachtmoedige wijze op zoek gaat naar wat haar politieke opponenten nodig hebben om mee te gaan in haar voorstel. Ondertussen is het wel zo, dat wanneer ze eenmaal iets in haar hoofd heeft, ze er alles aan zal doen om het voor elkaar te krijgen. Ze verzamelt informatie, zoekt naar bestuurlijke mogelijkheden en durft zich bij het verzamelen van informatie ook kwetsbaar op te stellen door aan te geven wat ze níet weet.

Irene Korting (Dronten, VVD)
Een overtuigend spreker met een scherp verhaal. Door haar steeds weer groeiende netwerk in én buiten de gemeente heeft ze feiten en onderbouwing over de mogelijkheden (en onmogelijkheden) op een rijtje. In het debat is ze snedig en weet haar raadscollega’s soms met de mond vol tanden te krijgen. Door haar heldere taal in de raad is het haast onmogelijk om haar partij niet met haar te identificeren. Ze zorgt voor een zichtbare bijdrage in de Drontense politiek.

Johnas van Lammeren (Amsterdam, Partij voor de Dieren)
Van Lammeren wordt in de raad en daarbuiten door velen geroemd voor zijn werk. Hij is niet alleen een man van ideeën, maar brengt die in de raad ook tot leven. En met succes, zoals de invoer van de ja-ja sticker, het oplaatverbod van ballonnen en de vuurwerkinperking. En dat voor een eenmansfractie. Dat is prijzenswaardig. Hij werkt planmatig, zoekt slim de ruimtes in het akkoord en schuwt een verrassingsactie niet. En hij blijft altijd vriendelijk, bij succes, maar ook bij verlies. Dat is zijn signatuur.

Marjet Woldhuis (Groningen, 100% Groningen)
Woldhuis is haast meer dan een raadslid, ze is een beweging. De afgelopen periode startte ze vanuit de raad een nieuwe politieke partij en wist in een korte tijd een grote groep, vooral jonge mensen aan zich te binden. Die groep ziet haar vaak, ze schroomt niet om hun mening erbij te vragen bij het vellen van haar oordeel. Soms vraagt ze via nog voor de raadsvergadering via Facebook haar achterban om haar mening. Het is een nieuwe, snelle manier van politiek bedrijven die soms de wenkbrauwen doet fronsen, maar zonder twijfel zijn werking kent. En het enthousiasme van de betrokken burger vergroot.

Matthijs ten Broeke (Zutphen, SP)
Matthijs ten Broeke leidt de jongste raadsfractie in Zutphen, en dat doet hij met durf en energie. Hij won in 2017 al een prijs toen hij Zutphense politicus van het jaar werd. Hij komt met innovatieve en soms spraakmakende ideeën. Dat maakt hem zichtbaar binnen en buiten de raad. En het blijft niet alleen bij ideeën. Hij krijgt ook dingen voor elkaar. Zo vecht hij voor het kleine en grote belang. Van een straat die na maandenlang steggelen tussen gemeente en ontwikkelaar werd aangelegd tot zijn strijd voor een gemeentelijk zorgbedrijf. Een jonge, verfrissende en inhoudelijk sterk politicus, waar we de komende jaren meer van gaan zien.

Nourdin El Ouali (Rotterdam, NIDA)
Het wordt nog al eens stil in de Rotterdamse raadzaal, wanneer Nourdin El Ouali spreekt. Dat is niet alleen omdat zijn argumenten vaak scherpte in het politieke discours brengen, maar ook omdat hij ze wonderschoon brengt. Een redenaar van hoge klasse. Met de politieke beweging waar hij sinds de oprichting leiding aangeeft, heeft hij een contingent kiezers aan zich gebonden die eerst niet voor de politiek waren te porren, maar die zich sinds de oprichting van Nida roeren in het publieke debat. Dat is niet alleen op sociale media bij ‘Facebook-partij’ Nida, maar ook bij de bijeenkomsten die mede op initiatief van de voorman worden georganiseerd, die steevast op een hoge opkomst kunnen rekenen. Het vergroot het mandaat van de toch al zo uitgesproken voorman enorm.

Richard de Mos (Den Haag, Groep de Mos)
Door een eigen politieke beweging te starten, heeft Richard de Mos een zaadje geplant. Langzaam maar zeker is dat aan het groeien. Door een meer volle politiek te bedrijven spreekt Richard een groeiende groep kiezers aan. Daarnaast kan concreet handelen hem niet worden ontzegd, niet alleen in de raad, maar ook daarbuiten. Als gangmaker van een politieke beweging durft hij ook naar de achtergrond te treden en zijn mede-partijgenoten aan het werk te laten. Het creëert een herkenbare politieke identiteit en een eigen geluid.

Rick Brink (Hardenberg, CDA)
Bevlogen binnen en buiten de raad voor alle inwoners van Hardenberg, dat is Rick Brink. Hij laat zich niet tegenhouden door zijn rolstoel. Met zijn enthousiasme en liefde voor het vak weet hij zich ook in de (sociale) media in de kijker te spelen. En daar blijft het niet bij. Hij was de motor achter het succes dat Hardenberg werd verkozen tot meest toegankelijke gemeente van Nederland. En hij introduceerde het jeugdlintje, speciaal voor jongeren tot een leeftijd van 18 jaar die hun talenten op een goede manier inzetten voor onze gemeente.

Rik Thijs (Eindhoven, GroenLinks)
Thijs weet in de Eindhovense raad respect af te dwingen met zijn inhoudelijke dossierkennis en goede debating skills. Zijn stijl als raadslid kenmerkt zich als verfrissend en direct. En ook buiten de raad weet hij goed in de kijker te spelen voor de inwoners van de stad. En daar blijft het niet bij. De afgelopen jaren heeft hij zich gedreven ingezet voor een duurzamer Eindhoven, zo organiseerde hij bijvoorbeeld bijeenkomsten om bestaande en nieuwe initiatieven te inventariseren, te koppelen en uit te breiden.

Roy Bouten (Horst aan de Maas, PvdA)
Achter het jonge gezicht zit een ervaren politicus. Inmiddels gaat Roy op voor zijn vierde termijn. Hij heeft in de jaren niets aan enthousiasme en passie voor het bedrijven van politiek ingeleverd. Bij zijn aantreden in 2006 verraste hij al door meermaals met zelf geschreven initiatiefvoorstellen te komen. Dat zijn netjes uitgewerkte plannen; van een hele andere orde van grootte dan de moties of amendementen waar raadsleden normaal hun politiek mee bedrijven.

Sophie van de Meeberg (Haarlemmermeer, HAP)
In de toch al zo politiek actieve gemeenteraad van Haarlemmermeer valt Sophie van de Meeberg op. Een graag geziene gast bij bijeenkomsten, waar ze een duidelijke politieke agenda combineert met een luisterende en zo nodig zelfs kwetsbare houding. Ook op sociale media zet ze haar politieke werk graag door. Ze gaat er geen debat uit de weg. In de raad heeft ze haar verhaal goed voorbereid. Niet alleen op details, maar ook op argumenten.

Willemien Treurniet (Middelburg, ChristenUnie)
Voor de sociaal bewogen Willemien Treurniet is het raadswerk een mooie verlenging van haar inzet voor de samenleving. Voor haar is het doen van begrotingsvoorstellen voor de bestrijding van armoede niet anders dan het rondbrengen van kerstcadeaus bij de minder bedeelde gezinnen in de gemeente Middelburg. In de raad staat ze bekend als een rustig en kundig spreker. Meestal zijn haar bijdragen geen verrassing, want haar ideeën brengt ze ook buiten de politieke agenda onder de aandacht van anderen. Politiek is immers ook lobbyen en luisteren. Haar voorstellen worden door haar kundig opereren en gevoel voor samenwerking met politieke opponenten meestal unaniem aangenomen.