Van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024 werd in het hele Koninkrijk extra aandacht besteed aan het slavernijverleden tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Tijdens het Herdenkingsjaar is nadrukkelijk ook ruimte voor onderbelichte onderdelen van het Nederlands koloniaal verleden, zoals de periode van contractarbeid in Suriname. BKB ondersteunde het Collectief Contractarbeid en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) met de organisatie, communicatiestrategie en vormgeving van een fysieke conferentie over het perspectief van de Chinese, Hindostaanse en Javaanse contractarbeid in relatie tot het koloniale- en slavernijverleden van Nederland.

Contractarbeid vormt een onlosmakelijk, maar tegelijkertijd onderbelicht onderdeel van onze Nederlandse koloniale geschiedenis. Zowel binnen de betrokken Chinese, Javaanse en de Hindostaanse gemeenschappen als in de bredere samenleving wordt er te weinig over gesproken. Tijdens de conferentie ‘Contractarbeid uit de schaduw’ gingen we daarom met elkaar het gesprek aan om concrete (beleids)stappen te formuleren waarmee contractarbeid in de Nederlandse samenleving uit de schaduw wordt gehaald en de aandacht krijgt die het verdient. We kozen ervoor om de verbinding boven de verdeling te zetten met een intergenerationeel podium voor de verschillende verhalen van de contractarbeiders en hun nazaten, die jong én oud aangaan.

Verbinding boven verdeling
Donderdag 29 mei was de Kloosterkerk in Den Haag het toneel van een verbindend programma over de contractarbeid met ruim 200 genodigden uit de drie gemeenschappen. Het programma werd geopend met een openingsritueel waarbij de drie leden van het Collectief Contractarbeid bloemen in een schaal plaatsen en wierook branden. Barbera Wolfensberger, directeur-generaal Cultuur en Media nam het stokje over met een welkomstwoord dat werd opgevolgd met een interview met het Collectief Contractarbeid over de resultaten van voorafgaande deelsessies en een enquête onder de drie gemeenschappen waarin hun wensen en behoeften in relatie tot het centrale thema waren opgehaald.

Het gesprek zette zich voort in deelsessies over onderzoek, onderwijs, cultuur, arbeidsmarkt en participatie. Artistieke intermezzo’s – met zang door ArunA, Chinese Leeuwendans door Fei Wushu en theater vanuit Javaans perspectief door Dewi Kasmo – gaven de conferentie verder kleur. De dag werd afgesloten met een reflectie van Robbert Dijkgraaf, demissionair minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en coördinerend minister voor het Herdenkingsjaar Slavernijverleden en een afsluitend panelgesprek. Samen met de Chinese, Hindostaanse en Javaanse gemeenschappen verwerkt het Collectief Contractarbeid de resultaten van de conferentie in een Agenda voor de Toekomst.