Wetenschap is overal om ons heen. Maar daar is niet iedereen zich even bewust van. Om hier verandering in te brengen initieerde de Nationale Wetenschapsagenda (NWA) in 2019 Expeditie NEXT, hét Nationale Wetenschapsfestival voor kinderen. Nadat BKB in 2019 de primeur van het festival in de Rotterdamse Maassilo organiseerde, werd er daarna naar locaties buiten de Randstad gezocht. De keuze viel in 2022 op voormalig academisch bolwerk Franeker, waar de oude universiteit van deze Friese stad voor een dag weer tot leven werd gewekt. In 2023 toverden we Middelburg om tot festivalterrein.

Overkoepelend verhaal
Tijdens het gratis toegankelijke wetenschapsfestival Expeditie NEXT worden kinderen in de basisschoolleeftijd en hun begeleiders geënthousiasmeerd voor de wetenschap in de breedste zin van het woord. Naast de voorwaarde om het festival buiten de Randstad te organiseren, wilde de NWA graag kinderen bereiken die normaal gesproken niet echt met wetenschap in aanraking komen. Ook was er de wens om één overkoepelend verhaal te creëren om zo alle losse festivalonderdelen met elkaar te verbinden. Ten slotte moest de wetenschapscommunicatie van het festival meetbaar worden gemaakt. Daarom heeft ImpactLab, een onderzoekscollectief van de Universiteit Utrecht en de Universiteit Leiden, gemeten wat voor invloed Expeditie NEXT heeft gehad op de manier waarop mensen naar wetenschap kijken. Kijk in de video onderaan deze pagina de uitkomsten van 2022.

Specialisten ingeschakeld
Om een overkoepelende verhaallijn te creëren die goed bij de belevingswereld van de doelgroep aansloot, hebben BKB en de NWA meerdere specialisten ingeschakeld. Zo adviseerden onderzoekers uit de pedagogiek om kinderen binnen de verhaallijn een helpende rol te geven. Kidsweek, een weekkrant voor kinderen van 7 t/m 12 jaar, is bovendien betrokken bij het ontwerpen van het Expeditieboek waarmee kinderen op avontuur konden. Ook zijn een kinderboekenschrijfster en een illustrator ingeschakeld. Zo ontstond uiteindelijk het verhaal van de fictieve Professor Nova Next en haar zes vrienden. Samen met hen gingen de kinderen op expeditie door de binnenstad van Franeker. Tijdens diverse activiteiten kwamen de kinderen in aanraking met allerlei wetenschappers over de meest uiteenlopende thema’s van deze tijd. Van de klimaatcrisis en pandemieën tot sociale ongelijkheid en de digitale wereld.

Door de hele stad omarmd
Omdat het festival niet op één locatie maar in de hele binnenstad van Franeker plaatsvond, was het een belangrijk organisatorisch doel om de stad zoveel mogelijk bij het evenement te betrekken. Hiertoe zijn onder meer bewonersavonden georganiseerd en werden lokale ondernemers zoveel mogelijk bij de organisatie betrokken. Regionale mediapartner de Leeuwarder Courant schaarde zich al snel achter het project met een speciale bijlage. En om ook de kinderen te bereiken die misschien wat minder snel op het festival zouden afkomen, zijn AZC’s en weekendscholen benaderd en bussen ingezet om ze naar Franeker te krijgen. Zo werd Expeditie NEXT uiteindelijk door de hele stad, van burgemeester tot bewoners, omarmd.

Uitverkocht
Met 6000 bezoekers was het festival uitverkocht. Het werd met recht een evenement voor de hele regio, met 80 procent van de kaartkopers afkomstig uit Friesland. Ook in regionale media kreeg het festival mooie aandacht, met onder meer deze berichtgeving door Omrop Fryslân en de Leeuwarder Courant. Maar ook landelijke media als BNR en NPO Radio 1 stonden bij het evenement stil. De Kindercorrespondenten van Expeditie NEXT maakten daarnaast een videoverslag vanuit het perspectief van de primaire doelgroep.